Studeren is kostbaar en studiefinanciering vaak niet voldoende om rond te komen. Hoe kun je als ouders je kinderen fiscaal voordelig helpen? Bijdragen aan de kosten van levensonderhoud levert geen belastingaftrek op als het kind een beurs heeft. Je kunt 5 mille belastingvrij schenken, als je het hebt. En wie nog meer over heeft, kan een huis kopen of financieren.
“De meeste kinderen vallen onder de regels voor studiefinanciering en die bieden ouders weinig mogelijkheden voor fiscale aftrek”, zegt Johan Kamps van BDO Groningen. Zijn studerende kinderen hebben alle drie een uitwonendenbeurs. Kamps betaalt voor hen de studiekosten en de kamerhuur. “Om uit te kunnen gaan, moeten ze zelf werken.”
Bij beurs geen aftrek
Als kinderen recht hebben op studiefinanciering kunnen de ouders geen kosten in aftrek brengen. In veruit de meeste gevallen zullen studerende kinderen (nog) wel recht hebben op studiefinanciering. Daarmee is het voor veel ouders niet mogelijk de kosten voor levensonderhoud op te voeren als aftrekpost.
Schenking
Ouders kunnen de kinderen jaarlijks een belastingvrije schenking doen. In 2012 was dit bedrag 5.030 euro. Geven ze meer, dan betaalt het kind 10% schenkbelasting over de eerste 118.000 euro en 20% over wat het nog meer krijgt. Aan meerderjarige kinderen tot 40 jaar kunnen de ouders eenmalig een hoger bedrag schenken zonder dat het kind daarover schenkbelasting hoeft te betalen (de zogenoemde éénmalig verhoogde vrijstelling). In 2012 was de leeftijdsgrens nog 35 jaar en het bedrag 24.144 euro. Als het bedrag wordt geschonken voor een dure studie of om een woning te kopen, te verbeteren of te verbouwen, om rechten van erfpacht af te kopen of om de eigen woningschuld af te lossen, dan wordt de eenmalige verhoogde vrijstelling nog eens extra verhoogd tot 50.300 euro (bedrag 2012). De genoemde bedragen golden voor 2012. In 2013 worden deze geïndexeerd.
Zelf studentenwoning kopen
Ouders kunnen natuurlijk de huur van de studentenkamer betalen, maar ook een studentenwoning kopen. De vader kan bijvoorbeeld zelf een huis van anderhalve ton kopen en zijn kind er inzetten met drie medehuurders die ieder 400 euro per maand betalen. Dat levert jaarlijks 14.400 euro op. Kamps: “In feite kost dat pand je dan niets. En de opbrengst is veel meer dan de 3.000 euro die je over anderhalve ton ontvangt bij een rente van 2%. Maar je moet het geld dan wel zelf hebben.”
De banken lenen namelijk niet zo makkelijk meer geld uit voor de aankoop van vastgoed. En de hypotheekrente van een verhuurde woning is niet aftrekbaar. Het kan een voordelige oplossing zijn voor wie niet opziet tegen de huisbazenrompslomp en vertrouwt op de waardevastheid van woningen in studentensteden, waar woonruimte schaars is.
Studentenwoning financieren
Een variant is dat het kind het huis zelf koopt en de ouders financieel bijdragen, bijvoorbeeld door het benodigde kapitaal als lening te verstrekken. Het kind kan de hypotheekrente aftrekken van de inkomsten uit zijn of haar bijbaan. De ouders kunnen een deel van de lening kwijtschelden door een beroep te doen op de eenmalige schenkingsvrijstelling van iets meer dan 50 mille. Bij een pand van anderhalve ton heeft het kind dan nog een schuld van een ton. Bij een rente van 4% levert dat een aftrek op van 4.000 euro per jaar. Bij de ouders vindt heffing plaats in box 3.
Persoonsgebonden aftrek
Bij dure beroepsopleidingen kan de student de kosten te zijner tijd volledig aftrekken van zijn inkomen. Het maakt daarbij niet uit of de opleiding wordt gevolgd in binnen- of buitenland. Zo betaalt een piloot al gauw 110.000 euro voor zijn opleiding, dus ontvangt hij zijn eerste inkomen belastingvrij. Het moet dan wel gaan om Nederlands inkomen. Bovendien moeten alle kosten goed worden vastgelegd in de aangifte inkomstenbelasting. En − niet onbelangrijk − de fiscus moet de kosten op de juiste manier verwerken. Johan Kamps: “In veel gevallen zien wij dat de fiscus op dit punt in de fout gaat.” •
BELASTINGVRIJ SCHENKEN EN STUDEREN
Door de afschaffing van de basisbeurs en de invoering van het leenstelsel bouwen studenten sneller een studieschuld op. De kosten van levensonderhoud van een kind zijn aftrekbaar als het kind nog geen 22 jaar is en geen studiefinanciering ontvangt. Ouders kunnen jaarlijks 5.030 euro (bedrag 2012) belastingvrij schenken. Bij meerderjarige kinderen tot 40 jaar geldt een verhoogde vrijstelling (24.144 euro bedrag 2012). Bij schenkingen voor de eigen woning of dure studies wordt de eenmalig verhoogde vrijstelling zelfs extra verhoogd tot 50.300 euro (bedrag 2012).
‘‘GELD IS NIET BELANGRIJK. MAAR JE WORDT ER WEL GELUKKIGER VAN ALS JE ER GOED MEE OM KUNT GAAN” zegt Ton van Klooster (53), directeur-grootaandeelhouder VelopA
“Ik heb drie studerende kinderen. De eerste vier jaar van hun studie betaal ik een groot deel van hun kosten en een deel van de kamerhuur. In het vijfde en eventueel zesde jaar maak ik een lumpsum-bedrag over waarmee ze het hele jaar moeten doorkomen. Om rond te komen moeten ze erbij werken. Opvoeden is niet alles vergoeden. Ik wil ze leren goed met geld om te gaan zodat ze completere mensen worden. Geld is niet belangrijk, maar je wordt er wel gelukkiger van als je er goed mee om kunt gaan. “Om de fiscale aspecten heb ik me eerlijk gezegd nooit bekommerd. De middelen om meer te schenken zijn er niet. Een huis voor ze kopen, bijvoorbeeld, dat zat er niet in. Met drie studerende kinderen moet alles maal drie…”
‘‘ZIJN HIGHSCHOOL HEBBEN WE BETAALD UIT DE OVERWAARDE” zegt Peter Willemsen (69) , verkoopleider, sinds kort gepensioneerd
“Onze zoon Nico is 21 en woont al vier jaar in Canada, in Ancaster nabij Toronto. Als kind wilde hij dat al: naar Amerika. Na zijn middelbare school heeft hij daar eerst een jaar Highschool gedaan, met diploma. Kosten: ongeveer 15.000 euro, studiefinanciering kreeg hij nog niet. Dat jaar hebben wij betaald uit de overwaarde van de verkoop van ons huis. Nu studeert hij aan de University, met Nederlandse studiefinanciering. Basisbeurs, gekort naar rato van ons inkomen, plus een aanvullende lening tegen 1,75%. Geen vetpot, maar hij kan met weinig toe. Zo nodig springen wij bij, voor een vliegticket of studieboeken. Niet volledig hoor; van 600 dollar boekengeld betalen wij dan zo’n 400. Fiscaal voordeel zit daar niet aan, zegt onze adviseur. Dat hoeft ook niet. Het was zijn droom, het blijkt een enorm verrijkende ervaring. Daar helpen we hem graag bij.”
‘‘MIJN MAN OVERWEEGT HUISVESTING VOOR HEM TE KOPEN” zegt Esther van Velduijzen van Zanten (50), organisatieadviseur en partner VIJF Advies
“Onze oudste leert Spaans vanuit een gastgezin. Eerst in Barcelona, daarna in Zuid-Amerika. Na de zomer gaat hij studeren in Rotterdam. Mijn man overweegt huisvesting voor hem te kopen in Rotterdam als hij vrienden heeft om mee samen te wonen. “Studiefinanciering? Wij zijn heel pragmatisch en ik heb het idee dat we de financiering van de studies van onze kinderen onder ons zullen houden. Wij betalen bijna alles voor ze. Maar hooguit zes jaar, en we stellen wel doelen. Als ze klaar zijn, willen wij ze iets meegeven om te kunnen starten op de woningmarkt. Eigenlijk is de financiering voor ons niet zo’n issue. Het lijkt erop dat we zelf de middelen zullen hebben.”
Deze tekst is verschenen op p. 59-51 in ‘Welkom in 2013’, een publicatie van BDO Belastingadviseurs en Monte Media