Volg @lexvanalmelo
OJ Simpson werd vrijgesproken van moord dankzij de truc met zijn gezwollen hand. Die paste niet in de handschoen die de politie vond op de plaats delict. En… ‘If the glove don’t fit then acquit’. Na de vrijspraak schreef OJ een boek met de treiterige titel: If I did it.
Die titel spookt door mijn hoofd, nadat ik een stuk schreef over een raadsheer van het Gerechtshof Amsterdam die zes onwaarheden verkondigde toen hij werd gewraakt. De wrakingskamer ziet die als slordigheden en als reden om de raadsheer van de zaak af te halen. De wrakingskamer hoefde níet te onderzoeken of er opzet in het spel was en heeft dat ook niet gedaan. Vreemd genoeg zegt de kamer desondanks: ‘van opzet is niet gebleken’.
Ik vind dat een elegante oplossing als het inderdaad gaat om vergissingen en onzorgvuldigheden. But what if he did it en de raadsheer inderdaad de wrakingskamer inderdaad heeft misleid met leugens?
Misleidend
De eerste poging om de raadsheer te wraken faalt. Als NRC Handelsblad een bericht publiceert over de indiening van het wrakingsverzoek laat de voorlichtster van het Amsterdamse hof de krant toevoegen dat de feiten waarop het verzoek was gebaseerd onjuist zijn. En dat terwijl de kamer nog uitspraak moet doen.
Later schrijft de hof-voorlichtster in het persbericht over de tweede, wél geslaagde, wrakingspoging dat er geen sprake was van opzet, in plaats van het ‘van opzet niet gebleken’. De media schrijven vervolgens dat er geen opzet in het spel was. Ten onrechte, want de wrakingskamer heeft de opzet immers niet onderzocht. Daarom is ook de frase over de niet gebleken opzet misleidend.
Kantlijn
De tweede wrakingspoging slaagt puur omdat een ingevoerde advocaat de onwaarheden op een rij heeft gezet. Via diens raadsman wijst deze advocaat mij op de dekselse uitspraak. Nadat ik zijn verhaal zo goed mogelijk heb gecheckt – helaas beantwoordt niet iedereen mijn vragen over deze politiek gevoelige kwestie – schrijf ik een betrekkelijk neutraal stuk. Daarin moet de lezer zelf beoordelen of een mens dit soort onwaarheden onopzettelijk kan opdissen.
Voor het artikel heb ik de raadsheer en zijn hof om een reactie gevraagd en daarna het concept-artikel voorgelegd. De raadsheer stuurt vervolgens een niet-ondertekende en ongedateerde dreigbrief, waaronder ook de naam staat van de president van het hof. Strekking: dit publiceren is onrechtmatig. In de kantlijn van het concept-artikel heeft de raadsheer 65 opmerkingen geplaatst. In enkele daarvan herhaalt hij eerdere onwaarheden. Mij is niet gebleken dat hij dit zonder opzet heeft gedaan.
Echtgenote
Na overleg met de ‘huisadvocaat’ van het Advocatenblad wordt het concept op een paar puntjes aangepast. Inhoudelijk verandert er echter niets. De raadsheer wil vóór publicatie graag de aangepaste versie zien en laat een oud-deken van advocaten een brief opstellen. Ook onder deze brief staan de namen van de raadsheer en zijn president, zonder handtekeningen.
Om een nieuwe discussieronde te vermijden, wordt dit verzoek afgewezen. Ondertussen wordt de hoofdredacteur van het blad gebeld door de voorlichtster van de Raad voor de Rechtspraak, de koepelorganisatie van alle gerechten: ‘Wat is er aan de hand, waar zijn jullie mee bezig? Dit ben ik van het Advocatenblad niet gewend.‘
Hoe de voorlichtster lucht heeft gekregen van het artikel is niet duidelijk. Wel weet ik dat de vice-voorzitter van de Raad op 8 oktober 2010 te Amsterdam is getrouwd met de kwestieuze raadsheer.
Documentaire
Op 17 december 2020 verschijnt het artikel online en kort daarna in druk. Een dagvaarding blijft uit, dus zo onrechtmatig is het stuk kennelijk niet. Maar een procedure aanspannen is natuurlijk ook niet handig als je de schade beperkt wilt houden.
Ik dacht dat er een kans bestond dat één van de leugens wordt uitgezonden op televisie. Voor haar documentaire over de juridische strijd om het Krimgoud heeft Oeke Hoogendijk namelijk de zitting gefilmd waarop de raadsheer glashard ontkent dat hij heeft samengewerkt met twee advocaten van Houthoff, terwijl die dat een kwartier eerder hebben toegegeven. Als de wrakende partij begint te sputteren, wuiven de raadsheren van de Amsterdamse wrakingskamer dit protest weg.
Maar, vertelt Hoogendijk als ik contact met haar opneem voor dit blog, op verzoek van de raadsheer heeft het hof haar jammer genoeg ‘verboden’ de fragmenten van de raadsheer te gebruiken. Volgens Hoogendijk wordt in de film niettemin zichtbaar en duidelijk dat de raadsheer heeft samengewerkt met Houthoff. En dat de raadsheer daarover liegt wordt door de wrakende advocaat helder uiteengezet tijdens de wraking. ‘Dat gebruiken we natuurlijk wel.’
Dug-out
Beter zou het zijn als de Raad voor de Rechtspraak zijn vice-voorzitter in de dug-out zet en alsnog onderzoekt of er opzet in het spel was en de OJ van de Rechtspraak dus heeft gelogen. Nu blijft het vermoeden bestaan dat de Rechtspraak niet-integer gedrag van een prominente raadsheer toedekt. En dat is niet goed voor het vertrouwen in de rechtspraak.
(Deze tekst is op 5 februari bijgewerkt)
Meer informatie
Uitspraak wrakingskamer Gerechtshof Amsterdam
Eerste brief Gerechtshof Amsterdam