Volg @lexvanalmelo
Als Ard van der Steur in de Commissie Stiekem had gezeten, zou hij niet hebben gelekt maar gelakt. Als advocaat raak je getraind om informatie die slecht uitkomt buiten het dossier te houden. Die tweede natuur had Van der Steur ook nog toen hij als Kamerlid zijn partijgenoten op het ministerie van Veiligheid en Justitie te hulp schoot bij de beantwoording van Kamervragen over de Teeven-deal.
We weten waartoe het weglakken en verdonkeremanen in deze kwestie heeft geleid: Van der Steur mocht aantreden als minister. En inmiddels weten we ook dat deze affaire diens aftreden als minister een stuk dichterbij heeft gebracht..
Aanvankelijk voelde het als een verademing dat er niet wekelijks een persbericht naar buiten kwam om een voortdurende campagne buiten verkiezingstijd te ondersteunen. Maar inmiddels blijkt ook deze bewindsman een impulsieve populist. Eigenlijk heeft de VVD haar krediet verspeeld op de wachttoren van de rechtsstaat.
Kort na mijn geboorte was Ivo Samkalden twee jaar minister van Justitie was in het kabinet-Drees III. Maar sindsdien heeft er nooit een socialist aan het roer gestaan. PvdA’ers werden hooguit staatssecretaris, ofwel: hoeder van de hoofdpijnportefeuille.
De VVD heeft sinds de jaren zeventig twee andere oud-advocaten als minister van Justitie gehad: Frits Korthals Altes en Benk Korthals. En nu dus Zwart van der Steur. Op één doorgeschoten OM’er van D66 na (Winnie Sorgdrager) was de top verder steeds in handen van confessionele rechtsgeleerden: Dries van Agt, Job de Ruiter, Ernst Hirsch Ballin en Piet Hein Donner.
De confessionele ministers waren houten klazen in de branding en roepen achteraf nostalgische herinneringen op. Het waren geen masters of communication, zelfs Dries van Agt niet met zijn bloemrijke taal. Maar als je de rechtsstaat bewaakt, moet je met een bezemsteel in je rug en met meel in je mond praten. Overigens heeft Piet Hein Donner het mooiste staaltje ministeriële communicatie op zijn naam staan met zijn rap De Don.
Justitie (kras nu eens op met dat Veiligheid!) is van oudsher een departement met weerbarstige vraagstukken die overspoeld dreigen te worden door de waan van de dag. De rechterlijke macht is overbelast en raakt intern verdeeld. De vreemdelingenstroom zorgt voor extra hoofdpijn. De politie is te veel bezig met zichzelf reorganiseren en de arbeidsvoorwaarden. De automatisering in de justitieketen is een aaneenschakeling van mismatches en slechte inkoop. En de kaasschaaf die eroverheen moet, maakt het alleen maar erger.
Op dit problematische machoministerie is een erudiete topman nodig met kloten, die een vinger in de rechtsstatelijke dijk steekt om de tsunami van onderbuikgevoelens het hoofd te bieden.
Of het weer een (oud-)advocaat moet zijn, betwijfel ik. Tenzij die Eberhard van der Laan heet. Maar dan zal de PvdA de verkiezingen moeten winnen en dat gaat niet gebeuren. Misschien moet er eens een leek worden benoemd. Heeft iemand een idee?
Dit weblog verscheen (in iets andere vorm) ook bij Mr.-online