Man, paard en Panama II

Op een verjaardagsfeestje sprak ik onlangs een jurist wiens vrouw een tijd geleden een flink vermogen erfde. Hij vertelde hoe hij door de huisbankier was benaderd met de vraag: ‘Heb jij nog geen fonds voor gemene rekening met een vbi-status?’ Als zo’n fonds de status heeft van een vrijgestelde beleggingsinstelling kun je namelijk de belastingheffing over het vermogensrendement ontwijken.

 

Met een vermogen van 1 miljoen euro zou je er zo’n twaalf mille belasting mee kunnen besparen. Dat is natuurlijk peanuts in verhouding tot de bedragen die via Panama en andere paradijzen aan de neus van de fiscus voorbijgaan. Maar je kunt je – net als de jurist op het verjaardagsfeestje – wel afvragen waarom je niet gewoon belasting zou betalen als je zo veel geld hebt.

Het is al enige tijd niet stoer meer om op te scheppen hoe je de fiscus tilt. Was ontduiking vroeger nog een sport – nu heb je het hooguit over ontwijking, besparing of optimalisering. Maar het komt allemaal op hetzelfde neer: je wilt minder bijdragen aan de samenleving. In tijden van overheidstekorten wordt het gebrek aan solidariteit en verantwoordelijkheidsbesef scherper beoordeeld en dat slaat terug op de dienstverleners die fiscale asielzoekerscentra openen.

Van Beest en Poelen

De onthullingen van de Panama Papers brachten de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs er in april toe twee van haar leden te royeren die werken bij een trustkantoor. De NOB-regels verbieden een dubbelrol als belastingadviseur èn directeur van cliënten. De NOB noemt geen man en paard, maar bij Infintax komen er maar twee in aanmerking: Michael van Beest en Guus Poelen. Overigens heeft het NOB-bestuur besloten de regels ‘met betrekking tot de samenwerking met een trustkantoor verder aan te scherpen’. Het lijkt mij een adequate reactie van de beroepsorganisatie, die in juni een deel van haar jaarcongres wijdt aan ethiek en integriteit.

Meijer en Van Rijswijk

Ook het Register Belastingadviseurs, de beroepsorganisatie van de meer mkb-gerichte belastingadviseur, besteedt al enige tijd aandacht aan ethiek en integriteit. Zo organiseerde zijn verenigingsorgaan Het Register een rondetafelgesprek over dit onderwerp. Ook plaatste het een interview met belastingethicus Richard Happé, die er al jaren voor pleit dat alle belastingplichtigen een fair share betalen aan de schatkist

In hetzelfde nummer van Het Register nemen een Mazars-belastingadviseur en de voorzitter van het RB leden onder duur die een dubieuze praktijk promoten: het wegstrepen van de schuld die een directeur-grootaandeelhouder heeft aan zijn bv. Dga’s lenen soms tonnen van hun eigen bv. Belastingadviseur Henry Meijer suggereerde vorig jaar in het Weekblad voor Fiscaal Recht om deze rekening-courantschuld op een slimme manier belastingvrij weg te strepen tegen een uitkering van dividend. Hoogleraar fiscale economie Edwin Heithuis vindt dat niet ethisch en Mazars-adviseur Frank Herreveld vindt het ‘onbetrouwbaar’ overkomen. ‘In het huidige maatschappelijk bestel (…) lijkt het erg agressief om dergelijke structuren te propageren,’ schrijft Herreveld.

RB-voorzitter Wil Vennix neemt een paar pagina’s verderop onomwonden stelling tegen Pim van Rijswijk, die de constructie promoot in het tv-programma Business Class. Van Rijswijk wijst namelijk niet op de risico’s voor de cliënten, zoals het risico dat de belastingrechter dit wegstrepen in strijd vindt met de wet. Vennix: ‘Het RB-bestuur acht deze wijze van promotie onzorgvuldig, onwenselijk en niet passen bij hetgeen men van leden van onze vereniging mag verwachten.’

Reflectie

Dit ethisch reveil van de beroepsgroepen getuigt van maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef en reflectie. Helaas stelt Richard Happé in het genoemde interview vast dat fiscale studenten reflectie niet meer met de paplepel krijgen ingegoten. Het moet er dus later worden ingehamerd. En dat maakt de reacties van de NOB en het RB des te hoopgevender.

 

Lees hier Man, paard en Panama I