Volg @lexvanalmelo
Met een rechtsbijstandpolis moet je je eigen advocaat kunnen kiezen als een gerechtelijke procedure nodig is, zegt de Europese rechter. Mooi? Volgens algemeen directeur Eric Pouw van DAS belemmert de vrije advocaatkeuze de toegang tot het recht . Pouw nodigt iedere advocaat uit aan te tonen dat de 630 DAS-juristen minder kwaliteit leveren dan advocaten. ‘Wij hebben advocaten al lang van de markt verdreven.’
Als een rechtszoekende met een rechtsbijstandpolis een geschil heeft waarin geprocedeerd moet worden, moet hij altijd een advocaat naar eigen keuze kunnen inschakelen, zei het Europese Hof van Justitie november vorig jaar (C‑442/12). Rechtsbijstandverzekeraars mogen de vergoedingen voor externe rechtsbijstand ‘in bepaalde gevallen’ beperken of daarvoor een hogere premie bedingen, zo lang de vrije advocaatkeuze inhoudelijk maar overeind blijft.
‘Uiteraard respecteren wij de uitspraak van het Europese Hof van Justitie. Maar ik vind het wel jammer dat de toegang tot het recht wordt belemmerd,’ zegt Eric Pouw, die de lezers van het Advocatenblad graag toespreekt, samen met directeur Legal Services en Verzekeringszaken Jan Moerland.
Duurder
De toegang tot het recht belemmerd? Dat klinkt nogal dramatisch.
Eric Pouw: ‘Wij bieden particulieren en mkb-ondernemingen rechtsbijstand tegen een hele fatsoenlijke prijs. Dat komt door deze uitspraak in de knel.’
Gaan de premies nu omhoog?
Eric Pouw: ‘Wij worden gedwongen vaker een externe advocaat in te schakelen. Dat kost alleen al 21% extra aan BTW. Samen met het hogere uurtarief en de winstopslag zijn de diensten van een extern advocaat 30-50 % duurder dan die van onze juristen. Om de hogere lasten te compenseren denken wij eerder aan een aanpassing van de polisvoorwaarden dan een drastische premieverhoging. ’
Gaat u de kraan dichtdraaien?
Eric Pouw: ‘Nee, nee. We zullen de balans bewaken.’
Jan Moerland: ‘Het dilemma is: hoe houd je de kosten in de hand en de kwaliteit hetzelfde? Het hof is hierover helder: je mag de voorwaarden aanpassen om de kostenstijgingen in de hand te houden.’
Onafhankelijkheid
Hoeveel zaken besteedt u uit?
Eric Pouw: ‘Wij behandelen 100.000 geschillen per jaar en daarvan besteden we 3-4% uit. Omdat het om een belang gaat van meer dan 25 mille, omdat we handjes nodig hebben of omdat er een belangenconflict is tussen twee verzekerde partijen. De 3000 á 4000 zaken per jaar die wij uitbesteden vormen 30% van onze schadelast.’
U besteedt geen zaken uit omdat ze te ingewikkeld zijn?
Eric Pouw: ‘Ook ingewikkelde zaken voor grote bedrijven doen wij zelf. Maar de verkoop van een onderneming doen wij niet. En het grootste deel van het strafrecht ook niet, omdat daarbij sprake is van opzet.’
Bij belangenconflicten schakelt u dus een externe advocaat in?
Jan Moerland: ‘Wij doen bijvoorbeeld veel letselschadezaken, zowel voor medici als voor patiënten. Als zich een belangenconflict voordoet, heeft de verzekerde de vrijheid om een eigen advocaat te kiezen.’
En als de klant het niet eens is met de manier waarop de DAS-jurist de zaak aanpakt?
Jan Moerland: ‘Volgens onze geschillenregeling mag de verzekerde dan naar een eigen advocaat gaan, die een bindend advies geeft over hoe de zaak verder moet worden afgehandeld. Dit komt overigens maar in drie op de duizend zaken voor.’
Eric Pouw: ‘Kom daar maar eens om bij advocaten. De geschillenregeling en de regeling bij belangenconflicten vormen de hoeksteen van onze onafhankelijkheid. Die onafhankelijkheid wordt wettelijk gewaarborgd in de Wet financieel toezicht en de EU-richtlijn.’
Afraffelen vs uren schrijven
Een DAS-jurist doet 150 arbeidszaken per jaar. Hoeveel uur mag hij aan een zaak besteden?
Eric Pouw: ‘Daar hebben wij geen enkele richtlijn voor.’
Het is niet zo dat hij zaken afraffelt?
Eric Pouw: ‘Dat kunnen wij ons niet permitteren, want wij willen onze klanten optimaal bedienen. En uitglijders tasten ons imago aan. Door ons volume hebben wij heel goed zicht op hoeveel tijd je kwijt bent aan een zaak. Aan advocaten zou ik willen vragen: waar zit de rem op het schrijven van uren?’
Jan Moerland: ‘Wij zien soms hele hoge declaraties en zijn verbaasd hoeveel je daar als verzekeraar weer vanaf kunt praten.’
Eric Pouw: ‘Wij werken met heel veel advocaten samen en dat blijven wij ook doen. Maar advocaten moeten ophouden met onterechte kritiek spuien op onze juristen.’
Jan Moerland: ‘De kritiek is meestal afkomstig van kleine kantoren en eenpitters; daar is de concurrentie onder particulier en de mkb-ondernemer ook het grootst.’
Hoeveel uur mogen externe advocaten, met wie u samenwerkt, aan zaken besteden?
Jan Moerland: ‘Wij hanteren geen maximum voor het aantal uren, maar maken wel afspraken over het uurtarief. Wij betalen de advocaten vooraf, zodat zij geen incassorisico lopen. Maar hoewel wij grootinkoper zijn, is een extern advocaat nog steeds 30-50% duurder dan een DAS-jurist.’
Als argument voor uren schrijven wordt vaak genoemd dat je als advocaat niet alles van tevoren weet…
Jan Moerland: ‘In de medische wereld kost de ene operatie meer tijd dan de andere, maar de vergoeding is hetzelfde. En juist daar zie je ook onvoorzienbare omstandigheden en complicaties. Onafhankelijkheid is ook dat je geen financieel belang hebt bij de zaak. Maar advocaten hebben belang bij veel uren schrijven. Bij rechtsbijstandverzekeraars zijn cliënten daartegen beter beschermd.’
Eric Pouw: ‘Wij leveren ook juridisch advies tegen vaste bedragen. Wij zijn met 2500 medewerkers de grootste juridische dienstverlener van Nederland en hebben advocatenkantoren al lang van de markt verdreven. Advocaten zouden het lef moeten hebben hun tarieven op de site te plaatsen.’
Kwaliteit
Eric Pouw: ‘Vanuit de advocatuur wordt vaak badinerend gesproken over juristen bij rechtsbijstandsverzekeraars, die niet goed genoeg zouden zijn om advocaat te worden. Dat is een vorm van broodnijd. Ik nodig iedere advocaat uit om aan te tonen dat wij minder kwaliteit leveren. Op basis van diverse onderzoeken durven wij te zeggen dat klanten van DAS- juristen tevredener zijn dan klanten van advocaten. Wij kunnen betere kwaliteit leveren dan de doorsnee advocaat omdat wij veel meer zaken doen en de kennis goed delen. Wij hebben een kwaliteitscode, een keurmerk en een hele fatsoenlijke opleiding: de DAS Rechtsbijstand Academie. Onze juristen zijn verplicht PE-punten te halen.’
Jan Moerland: ‘Advocaten zeggen wel eens tegen ons: jullie hebben geen extern toezicht. Maar het is juist andersom. Bij ons ziet De Nederlandsche Bank toe op de financiële soliditeit, de AFM op fatsoenlijke producten, het Verbond van Verzekeraars op naleving van de kwaliteitscodes. En dan zijn er nog de verplichte audits in verband met het keurmerk Klantgericht Verzekeren. Die worden uitgevoerd door de onafhankelijke Stichting Toezicht Verzekeraars. Bovendien kunnen klanten die niet tevreden zijn een klacht indienen bij het KIFID, dat vergelijkbaar is met de tuchtrechter. Wij zeggen dus tegen advocaten: jullie zijn de slager die zijn eigen vlees keurt.’
Gesteund door de uitspraak van het Europese hof heeft advocaat Leendert de Jong opnieuw aangifte tegen DAS gedaan, onder meer wegens ‘structurele oplichting’. Bij de vorige aangiften heeft DAS – met succes – een tuchtklacht tegen hem ingediend. Gaat u dat opnieuw doen?
Eric Pouw: ‘Op dit moment niet.’
Dit artikel verscheen in Advocatenblad 2014, nr 2.