Respect

Voor het vertrouwen van de burger in de politie is een respectvolle bejegening belangrijker dan effectieve misdaadbestrijding, zo blijkt uit een onderzoek van de Vrije Universiteit, de gemeente Amsterdam en de Politie Amsterdam. Een van de aanbevelingen is dat de politie bij aangiftes en meldingen moet investeren in een faire en respectvolle bejegening. ‘Leg uit wat je doet en waarom, neem burgers serieus en stel je dienstbaar op.’

De recente ervaringen van een twintiger uit Brabant onderstrepen het belang van de aanbeveling. Tijdens een avond stappen merkt hij dat een jongen hem tijdens een zogenaamd ‘opstootje’ berooft van zijn iPhone. De dader geeft de telefoon meteen door aan een van zijn medestanders. De twintiger houdt de dader aan de praat, totdat de politie op hen komt toelopen. De politie neemt het adres op van de dader en laat deze lopen. De beroofde jongeman vraagt waarom de politie de dader laat gaan. De agent antwoordt dat hij maar aangifte moet gaan doen op het politiebureau.

Het slachtoffer loopt er met enkele vrienden heen. Onderweg komen zij een bereden politieagente tegen. Een van de vrienden zegt voor de grap tegen een ander dat hij haar telefoonnummer maar moet vragen. Daarop stompt een politieagent hem in zijn buik.

Op het bureau vraagt de agente achter de receptiebalie of de aangever gedronken heeft. Ja, maar hij is naar eigen zeggen niet dronken. ‘Kom morgen maar terug,’ is de mededeling. De beroofde is het daar niet mee eens. ‘Jullie laten de zakkenroller gaan, sturen mij naar het politiebureau en dan kan ik geen aangifte doen.’ De jongeman wil zijn telefoon blokkeren en dringt aan. De balieagente stuurt hem het pand uit.

Buiten roept de gerolde jongeman tegen zijn vrienden dat hij constant genegeerd werd door ‘dat kutwijf’. Daarbij wijst hij op de balieagente. Even later glipt hij achter andere bezoekers aan het politiebureau weer binnen. Een mannelijke agent vraagt of hij even wil meekomen, ‘zodat we het kunnen regelen’. Op de vraag of hij iets heeft met zijn naam erop identificeert de bestolene zich. Hij wordt naar een cel gebracht en krijgt uiteindelijk een boete van 360 euro wegens belediging.

Fermer

Als journalist heb ik over het algemeen veel respect voor politiemensen die hun werk moeten doen in lastige situaties. Maar soms vraag ik mij af, bijvoorbeeld naar aanleiding van bovenstaand geval, waar de straatwijsheid is gebleven, waarom de hermandad soms zo licht geraakt is, hoe professioneel het is als je je door een flinke verzuchting voor jouw deur beledigd voelt en waarom de politie burgers nog bozer maakt met terugtreiterboetes. De ‘kutwijf’-schreeuwer had misschien het politiepand niet opnieuw binnen moeten gaan. Maar dáárvoor werd hij niet beboet.

Is ‘jij bent een mierenneuker’ zeggen beledigend? In februari zei de Hoge Raad dat dit in het algemeen op zichzelf niet beledigend is. Maar wél als een zwerver het tegen een politieman zegt, omdat hij zijn open bierblikje niet mag meenemen als de politie hem naar buiten stuurt. (ECLI:NL:HR:2015:274) De Hoge Raad heeft al meer uitspraken gedaan over belediging van politieagenten. Er zijn inmiddels duizenden euro’s aan rechtspraak besteed, omdat Bromsnorren zich op hun pik getrapt voelden door een Swiebertje.

Na het nieuwe stoerdere uniform mag ook de inhoud van de politieagent wel iets fermer als het moeilijk wordt. Als het met de ‘mentale kracht’ van de politie inderdaad zo goed zit als een evaluatie van de Universiteit van Tilburg suggereert, stop dan onmiddellijk met die escalerende strafzaken wegens politiebelediging. Die verslechteren het imago van de politie alleen maar. En trouwens: ‘kutwijf’, ‘mierenneuker’, ‘sukkel’, ‘homo’ – het zijn geen tactvolle uitspraken, maar jongeren en zwervers zeggen het soms met een reden. En de politie is toch geen mietje?

Wangedrag

De gerolde twintiger en zijn vrienden zijn naar eigen zeggen in het uitgaansleven herhaaldelijk zonder aanleiding onheus bejegend door de politie. De – overigens keurige en welopgevoede – jongeman  heeft daardoor ‘een schijthekel’ gekregen aan de politie. Korte tijd later stuurt hij mij een mail. ‘Ik wil je graag attenderen op dit artikel op nu.nl: Het aantal agenten dat werd ontslagen vanwege wangedrag is in 2014 met ruim 22 procent gestegen.‘

Het artikel is ontleend aan een bericht op politie.nl (‘Politie altijd alert op integriteit medewerkers’), waarin ‘onheuse bejegening van burgers’ niet als reden voor strafontslag wordt genoemd. Je kunt je afvragen of dat niet moet veranderen als respectvolle bejegening inderdaad belangrijker is voor het vertrouwen van de burger en de politie zelf ook gerespecteerd wil worden.

 

Deze blog verscheen als column in het Tijdschrift voor de Politie 2015 nr 5.